TIJDLIJN Op de website staat een leuk animatiefilmpje waarin de geschiedenis van de Laakzone in grote stappen wordt uitgelegd: www.vathorst.nl/vrije-tijd/sport-en-recreatie/laakzone/ 2016 beleef VATHORSt | 7 Dit water liep via de Laak. De Laak is ooit gegraven als stroom tussen de Stichtse en Gelderse gronden, die vooral diende om het water van Gelderland naar de Zuiderzee te lozen. Het woord ‘Laak’ betekent van oudsher ‘grens’, in dit geval de grens tussen de protestantse Graven van Gelre en de Rooms-Katholieke Bisschop van Utrecht. Pas recent (in de jaren ’90) is deze grens verlegd. De dijken langs de Laak hadden verschillende hoogten om te voorkomen dat het Gelders water zou overstromen over Stichts grondgebied. In het Laakzoneproject, dat onlangs is uitgevoerd, is de Laak verbreed en bevaarbaar gemaakt voor kleine recreatieve vaartuigen, richting Bunschoten en verder (zie coverfoto). Iconen van een rijke historie Met het ontwikkelen van de landbouw ontstonden ook de eerste boerderijen. De grote boerderijen waren in die tijd vaak eigendom van adellijke families of van welgestelde ondernemers. Boerderij Westerlaak op Hogesteeg 9, gebouwd omstreeks 1200, werd bijvoorbeeld vanaf 1700 bewoond door jonkheer Hieronimus van Isselt. Op Hogesteeg nr. 10 stond op een verhoogde en oude huisplaats een grote boerderij onder een rieten wolfsdak. Deze boerderij vormde een karakteristiek ensemble met ‘De Beukelaar’ op Hogesteeg nr. 13 en is helaas recent door brand verwoest. Hogesteeg nr. 8 dateert uit omstreeks 1890. In Waterdorp blijven in ieder geval twee karakteristieke boerderijen behouden. De aanwezigheid van de boerderijen, de nadrukkelijke relatie met het water en het dorpse karakter van het Waterdorp, geven blijk van respect voor de geschiedenis van het gebied. Daarmee ontstaat samen met de nieuwe bebouwing een woongebied met een sterke identiteit die bijdraagt aan ‘de wereld van verschil’ van Vathorst. h generatie vathorst 1200 Ontstaan Laak, afwatering richting het randmeer 1100 - 1500 n. Chr. Ontginning Calveen. Eerste vormen van permanente bewoning 1890 Bouw Hogesteeg 8 1200 - 1300 Ontginning Bovenduist, ontstaan kavelstructuur en Hogesteeg 1693 Afwatering via sluis bij Veendijk 1880 Bouw Hogesteeg 10 1920 Bouw Hogesteeg 13 2015 Verbreden en uitdiepen 2016 van de Laak Hogesteeg 10 door brand verwoest De Laak: nog smal en kronkelend in 1998 een kwartslag gedraaid. De verkavelingstructuur, bestaande uit langgerekte oost-west georiënteerde percelen, gaat terug tot de ontginning uit de 13de - 14de eeuw. De afwatering vond plaats richting de Laak, een veenkanaaltje uit omstreeks 1200. De ontginning Bovenduist heeft vermoedelijk het noordelijk deel van de ontginning Calveen afgesneden. Tussen beide ontginningen in lag een scheidingsdijkje, de Hoogsteeg genaamd, die bij hoogwater regelmatig werd doorgestoken om water vanaf Calveen af te voeren naar Bovenduist. Deze weg werd in 1666 Hoogsteechse wegh genoemd en in 1833 Hogestegers weg. De weg voerde naar boerderij de Hooge Steeg bij de Laak, die waarschijnlijk haar naam aan de steeg ontleende. De Hogesteeg loopt nog steeds door het gebied en gaat binnen De Velden verder als Markeloseberg. In Het Park van de Tijden maakt de bijzondere bestrating het belang van deze weg duidelijk. strijd tegen het water De strijd tegen het water in het gebied bleef een belangrijke: vaak zagen de boeren aan de Hogesteeg hun akkers onder water lopen door de overstromende Calveensebeek. Pas in 1693 gaven de boeren van Bovenduist toestemming om af te wateren via de sluis in de Veendijk bij Spakenburg. Bron: ‘Een wereld van verschil’, Historische Kring Hoogland 2003. 2017 Start bouw Waterdorp
Beleef Vathorst 35
To see the actual publication please follow the link above